Κάποτε ήταν ο Ευρωπαίος… Panathinaikos. Πορείες στην Ευρώπη, ηχηρές νίκες απέναντι σε μεγάλα ευρωπαϊκά κλαμπ. Προχθές, οι «πράσινοι» έφτασαν στο σημείο να αποκλειστούν από μία… Καμπάλα του Αζερμπαϊτζάν. Η άνοδος και η πτώση. Όχι μόνο όμως για τον ίδιο τον Παναθηναϊκό, αλλά και συνολικά για το ελληνικό ποδόσφαιρο και τη δυναμική του στο ευρωπαϊκό στερέωμα.
Το 2003, οι συνεχόμενες ευρωπαϊκές επιτυχίες του «τριφυλλιού» είχαν εκτοξεύσει την Ελλάδα στην ειδική βαθμολογία της UEFA, συμβάλλοντας σε τεράστιο βαθμό στην έξοδο τριών ελληνικών ομάδων στο Champions League. Κάτι που σήμερα φαντάζει τουλάχιστον με όνειρο θερινής νυκτός. Η καθοδική πορεία του Παναθηναϊκού τα τελευταία χρόνια στις διοργανώσεις της UEFA πήρε μαζί της στον… γκρεμό συνολικά και το ελληνικό ποδόσφαιρο.
Με τον Αστέρα Τρίπολης να πιάνει πλέον τον Παναθηναϊκό στα rankings της UEFA, το ελληνικό ποδόσφαιρο υπέστη ακόμα ένα ισχυρό πλήγμα. Όντας στην 14η θέση πλέον της ειδικής κατάταξης, το ελληνικό ποδόσφαιρο από του χρόνου δεν θα έχει τη δυνατότητα να βγάζει απευθείας εκπρόσωπο στο Champions League, στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση της Ευρώπης. Κι αν το κάνει, αυτό θα συμβεί μόνο με προϋποθέσεις, αφού θα πρέπει ο κάτοχος του Europa League να έχει εξασφαλίσει τη συμμετοχή του στο Champions League και μέσω του εγχώριου πρωταθλήματος που συμμετάσχει.
Όταν ο… Panathinaikos εκτόξευε το ελληνικό ποδόσφαιρο
Το ελληνικό ποδόσφαιρο το 1996 είχε μπει στην ελίτ όντας στην 9η θέση της ειδικής κατάταξης της UEFA. Κι αυτό χάρη στην τεράστια επιτυχία του Παναθηναϊκού στο ευρωπαϊκό στερέωμα. Εκείνη τη χρονιά είχαν προστεθεί στη βαθμολόγια της Ελλάδας οι βαθμοί εκείνης της εκπληκτικής παρουσίας του Παναθηναϊκού στο Champions League τη σεζόν 1995-1996. Συνολικά 8.250 βαθμοί είχαν μπει στο ελληνικό… σακούλι χάρη στην πρόκριση του Παναθηναϊκού στα ημιτελικά του Champions League, όπου αποκλείστηκε τελικώς από τον Άγιαξ. Την ίδια στιγμή στη βαθμολογία των συλλόγων ο Παναθηναϊκός πλασαριζόταν στην 11η θέση της κατάταξης της UEFA!
Το ελληνικό ποδόσφαιρο «πατάει» πάνω στην ευρωπαϊκή πορεία του Παναθηναϊκού χάρη σε εκείνη τη σεζόν και αγγίζει ακόμα και την 8η θέση το 1999 με 26.950 βαθμούς. Την αμέσως επόμενη χρονιά ξαναβρίσκεται στην 9η θέση, αλλά οι «πράσινοι» είναι αυτοί που ξαναφέρνουν την Ελλάδα στην 8η θέση της ειδικής βαθμολογίας το 2001, με ακόμα περισσότερους πόντους (28.366). Ο Παναθηναϊκός εκείνη τη σεζόν (2000-2001) περνάει από τη φάση των ομίλων του Champions League κόντρα σε ομάδες όπως το Αμβούργο, η Ντεπορτίβο και η Γιουβέντους. Τα καλύτερα όμως ήταν μπροστά τόσο για το «τριφύλλι», όσο και για συνολικά το ελληνικό ποδόσφαιρο…
Η «χρυσή» διετία
Το 2002 ο Παναθηναϊκός στο «Καμπ Νου» απέναντι στην Μπαρτσελόνα, μόλις για μερικά… χιλιοστά (με το σουτ του Βλάοβιτς) δεν βρίσκεται στους «4» του Champions League. Η φανταστική πορεία του «τριφυλλιού» στα ευρωπαϊκά σαλόνια ήταν εκείνη που εκτόξευσε το ελληνικό ποδόσφαιρο και βοήθησε στην μετέπειτα συμμετοχή τριών ελληνικών ομάδων στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση. Η Ελλάδα εκείνη τη χρονιά θα «ψηλώσει» στη βαθμολογία πιάνοντας την 6η θέση με 36.116 βαθμούς. Την ίδια στιγμή, ο Παναθηναϊκός με 23.625 πόντους εκείνη τη σεζόν θα σκαρφάλωνε στην 33η θέση και θα έμπαινε στα κλαμπ των μεγάλων της Ευρώπης για τα καλά με 57.058 βαθμούς συνολικά!
Τη σεζόν 2002-2003 το ελληνικό ποδόσφαιρο διατήρησε τις υψηλές πτήσεις του στην 6η θέση της βαθμολογίας (36.782 βαθμούς), ξανά χάρη στον Παναθηναϊκό, για τελευταία όμως φορά. Οι «πράσινοι» φτάνουν μέχρι τα προημιτελικά του UEFA, όπου τους φρενάρει η Πόρτο. Αλλά καταφέρνουν να δώσουν για πολλοστή φορά μία ακόμα βαθιά ανάσα στο ελληνικό ποδόσφαιρο στην Ευρώπη, αλλά και στον ίδιο τον σύλλογο, ο οποίος σκαρφαλώνει ακόμα πιο ψηλά, πιάνοντας την 22η θέση στη βαθμολογία της UEFA με 72.391 βαθμούς!
Η αρχή του… «γκρεμίσματος»
Τη σεζόν 2003-2004 το ελληνικό ποδόσφαιρο βρίσκεται στην στρατόσφαιρα της Ευρώπης. Η «ζάλη» όμως της κορυφής θα αποβεί μοιραία και η πτώση θα έρθει σε συνάρτηση με την καθοδική πορεία του Παναθηναϊκού στις διοργανώσεις της UEFA από εκεί και έπειτα. Ακόμα ένα δείγμα ότι ο Παναθηναϊκός ήταν ο σύλλογος που απογείωσε την Ελλάδα στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, αλλά και αυτός που την βύθισε μετέπειτα.
Οι πρόωροι αποκλεισμοί από Οσέρ και Σεβίλλη στον τρίτο γύρο του Κυπέλλου UEFA τις σεζόν 2003-2004 και 2004-2005, ο αποκλεισμός από τον όμιλο του Τσάμπιονς Λιγκ το 2005-2006, αλλά και οι αποτυχίες απέναντι σε Λανς και Ρέιντζερς στους «32» του UEFA τις δύο επόμενες σεζόν που ακολούθησαν, φέρνουν τους «πράσινους» και κατ’ επέκταση το ελληνικό ποδόσφαιρο στην πτώση. Το 2008 όταν και προσμετρήθηκαν και οι πέντε κακές ευρωπαϊκές χρονιές του Παναθηναϊκού, η Ελλάδα καταβαραθρώθηκε. Από την 6η θέση της ειδικής βαθμολογίας της UEFA βρέθηκε στην 14η και από τους 36.116 βαθμούς που είχε μαζέψει, έπεσε στους 25.831. Την ίδια στιγμή το «τριφύλλι» από την 22η θέση θα γκρεμιζόταν στην 37η, χάνοντας ούτε λίγο ούτε πολύ 20.000 βαθμούς!
Το «κύκνειο άσμα»
Οι δύο σεζόν που ακολούθησαν αποτέλεσαν την τελευταία μικρή ανάκαμψη του ελληνικού ποδοσφαίρου. Το «κύκνειο άσμα», το οποίο επετεύχθη χάρη στον Παναθηναϊκό. Οι δύο πορείες που κάνουν οι «πράσινοι» μέχρι τους 16 του Champions και του Europa League μένοντας εκτός από Βιγιαρεάλ και Σταντάρ Λιέγης αντίστοιχα, δίνουν μία μικρή ώθηση στο ελληνικό ποδόσφαιρο για να πιάσει τη 12η θέση το 2010 με 29.899 βαθμούς συνολικά. Την ίδια στιγμή, ο Παναθηναϊκός κάνει κι αυτός ένα μικρό άλμα με τη σειρά του στην 29η θέση, αποκομίζοντας συνολικά 56.979 βαθμούς.
Το απόλυτο «ναυάγιο»…
Η επόμενη «τραγική» πενταετία για τον Παναθηναϊκό, μέχρι και σήμερα, αποτέλεσε τη χαριστική βολή τόσο για τον ίδιο τον σύλλογο, όσο και για τη συνολική εικόνα του ελληνικού ποδοσφαίρου στην Ευρώπη. Οι πρόωροι αποκλεισμοί από ομίλους Champions League και Europa League, καθώς και ήττες-σοκ στο Europa League από ομάδες όπως οι Μακάμπι Τελ-Αβίβ και προχθές η Καμπάλα, προσγείωσαν ανώμαλα τον Παναθηναϊκό, κόβοντάς του οριστικά τα φτερά. Το «τριφύλλι» καθηλώθηκε σε αυτήν την πενταετία στην 113η θέση που κατέχει σήμερα στη βαθμολογία της UEFA με 14.340 μόλις βαθμούς. Όσους δηλαδή και ο Αστέρας Τρίπολης…
Περασμένα μεγαλεία, τόσο για τον ίδιο τον Παναθηναϊκό όσο και για την ισχύ του ελληνικού ποδοσφαίρου στο ευρωπαϊκό στερέωμα. Η χώρα μας, όντας στην 14η θέση πλέον και πάλι, με 26.700 βαθμούς, μοιάζει ανήμπορη να σηκώσει ανάστημα, με τρεις μόλις εκπροσώπους της να συνεχίζουν. Ο Παναθηναϊκός που άλλοτε απογείωνε την Ελλάδα, σήμερα την ρίχνει στους «μικρούς» της Ευρώπης και το μέλλον στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο μάλλον φαντάζει δυσοίωνο…
Ο Δημήτρης Βέργος στο SDNA